جوشکاری فلزات رنگین با گاز استیلن یا کاربیت
به فلزاتی که فاقد آهن و یا آلیاژهای آن باشند (مانند مس – برنج- برنز- آلومینیوم- منگنز- روی و سرب) فلزات غیر آهنی یا فلزات رنگین می گویند .با کمی دقت و مهارت و آشنایی با اصول جوشکاری، تمامی فلزات رنگین را می توان جوش داد. اما برای جوشکاری این نوع فلزات بایستی خواص فلز را در نظر گرفت.
جوشکاری مس با گاز
جوشکاری با اکسیژن، بهترین روش برای جوشکاری مس به شمار می رود. جوشکاری مس را با قوس الکتریک یا جوش برق نیز می توان انجام داد.
مراحل انجام جوشکاری مس با گاز
جوشکاری مس با گاز دارای مراحلی است که به شرح زیر می باشد:
سطح بالائی را از کثافات و روغن پاک نموده و در صورت لزوم سوهان بزنیم
مس را قبل از جوشکاری گرم نماییم
از وسط ورق شروع به جوشکاری نماییم ( عمل جوشکاری با استفاده از سیم جوش مخصوص انجام گیرد که برای جوشکاری صفحه ۵ میلیمتری، سیم جوش ۴ میلیمتری کافی است)
وقتی فلز هنوز گرم است روی آن چکش کاری شود تا استحکام درز جوش زیاد شود.
نکات مهم در جوشکاری مس با گاز
چون خاصیت هدایت حرارت مس زیادتر است باید مقدار آمپر را قدری بیشتر گرفت.
بهتر است همیشه با قطب مستقیم جوشکاری را انجام داد ( با جریان مستقیم و الکترود مثبت) زاویه الکترود نسبت به کار مانند جوشکاری فولاد است.
طول قوس حداقل باید ۱۰ تا ۱۵ میلی متر باشد,
برای جوشکاری مس می توان از الکترودهای ذغالی استفاده کرد.
الکترودهای جوشکاری مس بیشتراز آلیاژ مس و قلع و فسفر ساخته شده اند و گاهی نیز از الکترودهای که دارای فسفر – برنز- سیلکان یا آلومینیوم هستند استفاده می کنند
انبساط مس در اثر گرم شدن زیاد است فاصله درز جوش را در هر ۳۰ سانتیمتر در حدود ۲ تا ۳ سانتیمتر زیادتر در نظر می گیرند.
خمیر روانساز مس معمولاً در حرارت ۷۰۰ تا ۱۰۰۰ درجه ذوب می شود و به صورت تفاله (گل جوش) سبکی روی کار قرار می گیرد
تنه کار به علت کف کردن در روی کار نباید استفاده شود.
بدون روانساز هم می توان مس را جوش داد و معمولاً از براکس استفاده می گردد.
مس را به وسیله شعله خنثی جوش دهیم تا تولید اکسید مس نکند
باید پستانک جوشکاری مشعل ۱ تا ۲ نمره بیشتر از فولاد انتخاب شود زیرا ضریب هدایت حرارت مس زیاد است.
جوشکاری سرب
سرب یک فلز ضد آب است که به راحتی ذوب می شود و کمتر در معرض خوردگی قرار می گیرد. همین امر باعث شده جوشکاری سرب رواج زیادی داشته و برای فرایند جوشکاری گزینه ای ایده آل محسوب شود. کاربرد سرب اغلب برای قطعات و لوله های خودرو است.
نکات مهمی که در جوشکاری سرب باید بدانید
در این نوع جوشکاری بیشتر از گاز هیدروژن و اکسیژن استفاده می گردد.
در جوشکاری سرب احتیاجی به گرد مخصوص نیست ولی باید قطعات کار را قبل از جوشکاری کاملاً صیقلی نمود.
سیم جوش سرب باید کاملاً خالص باشد.
این فرآیند بسیار دشوار و مستلزم مهارت و تجربه زیاد است.
جوشکاری چدن با برنج (لحیم سخت برنج )
چدن ها گروهي از آلياژهاي آهني با خواص گوناگون و متنوع اند و به جاي اين كه در حالت جامد روي آنها كار انجام گيرد در حالت مذاب به شكل دلخواه ريخته گري مي شوند .چدن را می توان با برنج جوش داد. قطعات چدنی را باید همان طوری که برای جوشکاری با سیم جوش چدنی آماده می شوند برای برنج جوش آماده ساخت. نقطه ذوب سیمهای برنجی باید در حدود ۹۳۰ درجه سانتی گراد باشد. در جوشکاری چدن با برنج از شعله ملایم پستانک بزرگ با فشار کم استفاده کنید. اگر فشار شعله زیاد باشد گرد جوشکاری از درز خارج می شود و در نتیجه قطعات چدنی خوب به هم جوش نمی خورند.
سیمهای برنجی که برای جوش دادن قطعات چدنی به کار می روند دارای مقدار زیادی مس است و کمی نیکل نیز دارند . برای آسان شدن اتصال لحیم به چدن از نیکل استفاده می کنند زیرا نقطه ذوب زیاد آن موجب سوختن گرافیت درز جوش می شود . برای خنک شدن تدریجی قطعات چدنی باید آن را پس از جوشکاری در محفظه یا جعبه ای پر شن یا گرد آسپست قرار داد تا موجب شکنندگی و ترک و سخت شدن چدن نگردد.
نکات کلیدی در جوشکاری چدن با برنج
لبه های درز جوش را باید به وسیله سوهان یا ماشین تراشید و هیچگاه لبه های درز قطعات چدنی را با سنگ سمباده پخ نزنید. زیرا ذرات گرافیت روی ذرات آهن مالیده می شوند و لحیم سخت خوب به چدن نمی چسبد. قطعات چدنی را قبل از شروع به جوش دادن حدود ۲۱۰ تا ۳۰۰ درجه سانتی گراد گرم کنید و گرد جوشکاری مخصوص چدن به کار برید تا بهتر به هم جوش بخورد.
جوشکاری برنج با گاز
مهمترین آلیاژ مس، برنج است. این فلز از ۶۰ درصد مس و ۴۰% روی و گاهی مقداری سرب تشکیل شده است. چون روی در حرارت نزدیک به ذوب برنج تبخیر می گردد بنابراین جوشکاری این فلز را مشکل میکند. زیرا روی در موقع جوشکاری به علت بخار شدن و اکسید شدن، محل جوش را تیره کرده و عمل جوشکاری را مشکل می نماید. و از طرفی گازهای حاصله از آن خطرناک بوده و باید از محل کار تخلیه گردند. درموقع جوشکاری روی حرکت دست نیز بسیار مهم بوده و باید حتی الامکان سرعت دست را زیاد کرده تا گرده جوش کمتری ایجاد نمود و فرصت زیادی برای تبخیر روی نباشد.
از ویژگی های برنج، مقاومت در برابر زنگ زدگی و پوسیدگی است.
برنج ساده تر از فولاد و چدن و مس جوش داده می شود و استحکام و قابلیت انبساط آن درمحل درز جوش بسیار خوب است
برنج را می توان با الکترودهای گرافیتی و معمولی جوشکاری نمود
درجوشکاری برنج از قطب معکوس استفاده می شود.